美文网首页
使用clusterProfiler进行基因集富分析两个函数就够了

使用clusterProfiler进行基因集富分析两个函数就够了

作者: 黄甫一 | 来源:发表于2023-09-11 16:30 被阅读0次

    背景

    做单细胞转录组分析时,通过找差异基因可以得到很多基因集,一方面我们需要看这些基因集的相对表达量是否充足,但我们往往更关注这些差异基因(DEGs)涉及的相关功能是否能对上注释好的细胞类型。因此我们需要进行功能验证,在没法进行湿实验的情况下,我们可以做的是就是基因富集分析了。根据选取的数据库不同,可以分为GO、KEGG和DO等等。clusterProfiler包已经非常方便,但为了更方便进行多种类型的富集分析,我根据官网教程最终整合成了两个函数,可以快速出图。

    一些注意事项
    • 1、org.*.eg.db系列包查询这个网址,人类的是org.Hs.eg.db,小鼠是org.Mm.eg.db。非模式物种参考这个网址自行构建.
    • 2、KEGG数据库支持的物种使用search_kegg_organism('ece', by='kegg_code')查询,人类的是hsa,小鼠的是mmu。
    • 3、KEGG第一次使用需要联网,设置use_internal_data=F,之后可以设置use_internal_data=T,更快进行分析。
    • 4、treeplot在旧版本中并不支持,建议更新clusterProfiler到最新版本。
    • 5、转换基因ID使用 bitr函数,例如test = bitr(gene, fromType="SYMBOL", toType=c("ENTREZID"), OrgDb=org.Hs.eg.db),一般转换为ENTREZID。
    基础依赖包
    library(clusterProfiler)
    library(org.Mm.eg.db)
    library(org.Hs.eg.db)
    library(ggplot2)
    library(ggrepel)
    library(ggpubr)
    library(RColorBrewer)
    library(stringr)
    library(cowplot)
    library(DOSE)
    library(enrichplot)
    

    单个基因集进行富集分析函数enrich_result

    只有单个基因集的富集分析,输入为基因集向量,在官网使用enrich系列函数,这里则整合为一个函数,我们先看一下能输出的11张图,看看有没有你想要的。

    1气泡图
    2条形图1
    3条形图2-计算了横轴qscore
    4网络图1
    5网络图2
    6热图
    7网络图3
    8upsetplot图
    9聚类树图1-使用原始值
    10聚类树图2-使用平均值
    11goplot-仅限GO富集分析
    下面是主函数enrich_result的代码,
    vgene是输入的基因集向量,
    p.val=0.05是多重假设检验显著性阈值,
    OrgDb='org.Hs.eg.db'是对应物种的org.
    .eg.db系列包名称,
    label='out'是输出文件前缀,
    keyType='ENTREZID'是输入基因ID的类型,
    colours = c('#336699','#66CC66','#FFCC33')是画图的色板
    pAdjustMethod='BH'是矫正p值的方法,
    fun= "GO"是进行富集分析的函数,可选GO、KEGG、DO、enricher等,
    q.val=0.2是q值的阈值,
    ont = "BP"是GO富集分析选择的类别,
    showCategory = 10是展示通路的个数,
    organism = "hsa"是KEGG分析的物种缩写,
    use_internal_data=T是KEGG分析时是否使用内置数据(第一次跑需要联网),
    minGSSize= 5和maxGSSize= 500是基因集大小的下限和上限,
    categorySize="pvalue"是画图区分点大小的值,
    foldChange=NULL是区分热图颜色深浅的表达量差异倍数向量,
    node_label="all"是展示点的名称,可选只展示基因或者通路,
    color_category='firebrick'是通路点的颜色,
    color_gene='steelblue'是基因点的颜色,
    interm=NULL是自定义基因集类型数据库的数据框,后面会细讲,
    wid=18,hei=10是输出图片的宽和高,可以修改。
    #画图函数
    enrich_plot <- function(eobj,label='out',colours = c('#336699','#66CC66','#FFCC33'),
                           fun= "GO", showCategory = 10,
                           categorySize="pvalue",foldChange=NULL,node_label="all",color_category='firebrick',color_gene='steelblue',
                           cex_category=1.5,layout="kk",wid=18,hei=10) {
    pdf(paste0(label,"_enrich_",fun,"_plot.pdf"),wid,hei)
    
    ttl <- paste0(label,"_",fun)
    gttl <-ggtitle(ttl)
    
    p1 <- dotplot(eobj,showCategory = showCategory,title=ttl)+ scale_color_gradientn(values = seq(0,1,0.2),colours = colours)
    p2 <- barplot(eobj, showCategory=showCategory, title=ttl)+ scale_fill_gradientn(values = seq(0,1,0.2),colours = colours)
    p3 <- mutate(eobj, qscore = -log(p.adjust, base=10)) %>% barplot(x="qscore",showCategory=showCategory, title=ttl)+ scale_fill_gradientn(values = seq(0,1,0.2),colours = colours)
    p4 <- cnetplot(eobj, categorySize=categorySize, foldChange=foldChange,node_label=node_label,color_category=color_category,color_gene=color_gene)+ gttl
    p5 <- cnetplot(eobj, foldChange=foldChange, circular = TRUE, colorEdge = TRUE,node_label=node_label, color_category=color_category,color_gene=color_gene)+ gttl
    p6 <- heatplot(eobj, foldChange=foldChange, showCategory=showCategory) + scale_color_gradientn(values = seq(0,1,0.2),colours = colours)+gttl
    
    eobj1 <- pairwise_termsim(eobj)
    
    p9 <- emapplot(eobj1, cex_category=cex_category,layout=layout) + gttl+ scale_color_gradientn(values = seq(0,1,0.2),colours = colours)
    p10 <- upsetplot(eobj)+ gttl
    
    
    print(p1)
    print(p2)
    print(p3)
    print(p4)
    print(p5)
    print(p6)
    try(print(p9))
    print(p10)
    
    try({
    if (exists('treeplot')) {
    p7 <- treeplot(eobj1)
    p8 <- treeplot(eobj1, hclust_method = "average")
    print(p7)
    print(p8)
    }
    })
    dev.off()
    }
    #主函数
    enrich_result <- function(vgene,p.val=0.05,OrgDb='org.Hs.eg.db',label='out',
                              keyType='ENTREZID',colours = c('#336699','#66CC66','#FFCC33'), pAdjustMethod='BH',
                           fun= "GO", q.val=0.2, ont = "BP", showCategory = 10,organism = "hsa",use_internal_data=T,
                           minGSSize= 5,maxGSSize= 500,
                           categorySize="pvalue",foldChange=NULL,node_label="all",color_category='firebrick',color_gene='steelblue',interm=NULL,
                           wid=18,hei=10){
    
    fun.use=paste0('enrich',fun)
    
    if (fun=="GO"){
    eobj <- enrichGO(gene         = vgene,
                    OrgDb         = OrgDb,
                    keyType       = keyType,
                    ont           = ont,
                    pAdjustMethod = pAdjustMethod,
                    pvalueCutoff  = p.val,
                    qvalueCutoff  = q.val,
                    readable=TRUE)
    p11 <- goplot(eobj)
    png(paste0(label,"_GO_goplot.png"),1800,1000)
    print(p11)
    dev.off()
    }
    
    if (fun=="KEGG"){
    kk <- enrichKEGG(gene         = vgene,
                     organism     = organism,
                     pvalueCutoff = p.val,
                     use_internal_data=use_internal_data)
    
    eobj <- setReadable(kk,OrgDb=OrgDb,keyType=keyType)
    
    }
    if (fun=="DO"){
    eobj <- enrichDO(gene       = vgene,
                  ont           = "DO",
                  pvalueCutoff  = p.val,
                  pAdjustMethod = pAdjustMethod,
                  minGSSize     = minGSSize,
                  maxGSSize     = maxGSSize,
                  qvalueCutoff  = q.val,
                  readable      = TRUE)
    
    }
    
    if (fun=="NCG"){
    eobj <- enrichNCG(gene      = vgene,
                  pvalueCutoff  = p.val,
                  pAdjustMethod = pAdjustMethod,
                  minGSSize     = minGSSize,
                  maxGSSize     = maxGSSize,
                  qvalueCutoff  = q.val,
                  readable      = TRUE)
    
    
    }
    
    if (fun=="DGN"){
    eobj <- enrichDGN(gene      = vgene,
                  pvalueCutoff  = p.val,
                  pAdjustMethod = pAdjustMethod,
                  minGSSize     = minGSSize,
                  maxGSSize     = maxGSSize,
                  qvalueCutoff  = q.val,
                  readable      = TRUE)
    
    }
    if (fun=="enricher"){
    
    x <- enricher(gene      = vgene,
                  pvalueCutoff  = p.val,
                  pAdjustMethod = pAdjustMethod,
                  minGSSize     = minGSSize,
                  maxGSSize     = maxGSSize,
                  qvalueCutoff  = q.val,
                  TERM2GENE = interm)
    
    eobj <- setReadable(x,OrgDb=OrgDb,keyType=keyType)
    }
    
    saveRDS(eobj, paste0(label,"_",fun,"_enrich.rds"))
    out=eobj@result
    write.table(out,paste0(label,"_enrich_",fun,"List.xls"),row.names = FALSE,quote = FALSE,sep = "\t")
    enrich_plot(eobj=eobj,label=label,colours = colours,
                           fun= fun, showCategory = showCategory,
                           categorySize=categorySize,foldChange=foldChange,node_label=node_label,color_category=color_category,color_gene=color_gene,
                           wid=wid,hei=hei)
    return(eobj)
    }
    

    使用示例
    加载数据

    library(DOSE)
    data(geneList, package="DOSE")
    gene <- names(geneList)[abs(geneList) > 2]
    head(gene)
    #[1] "4312"  "8318"  "10874" "55143" "55388" "991"
    

    绝大多数都可以使用默认参数,只需改变fun参数,最终生成三个文件,以GO为例,会生成out_enrich_GOList.xls、out_enrich_GO_plot.pdf和out_GO_enrich.rds三个文件,其中
    out_enrich_GO_plot.pdf是输出的图片,
    out_GO_enrich.rds是enrich对象,
    out_enrich_GOList.xls则是可以直接查看的数据框文件。

    #GO
    ob1 <- enrich_result(gene,fun='GO',label='out')
    #KEGG
    ob1 <- enrich_result(gene,fun='KEGG',label='out')
    #DO
    ob1 <- enrich_result(gene,fun='DO',label='out')
    
    多个基因集进行富集分析函数compare_result

    多个基因集富集分析使用compareCluster函数,老规矩,先看能生成的4张图片。


    1气泡图
    2网络图1
    3网络图2
    4网络图3

    compare_result和前面的enrich_result函数几乎是一样的,只是compare_result输入的是多个基因集的列表,而enrich_result的输入是单个基因集向量。相关参数,这里不再赘述。下面是compare_result的代码:

    #作图函数
    compare_plot <- function(eobj,label='out',colours = c('#336699','#66CC66','#FFCC33'),
                           fun= "GO", showCategory = 10,
                           categorySize="pvalue",foldChange=NULL,node_label="all",color_category='firebrick',color_gene='steelblue',
                           legend_n=2,inpie="count", cex_category=1.5, layout="kk",wid=18,hei=10) {
    pdf(paste0(label,"_comparecluster_",fun,"_plot.pdf"),wid,hei)
    
    ttl <- paste0(label,"_",fun)
    gttl <-ggtitle(ttl)
    
    p1 <- dotplot(eobj,showCategory = showCategory,title=ttl)+ scale_color_gradientn(values = seq(0,1,0.2),colours = colours)
    p4 <- cnetplot(eobj, categorySize=categorySize, foldChange=foldChange,node_label=node_label,color_category=color_category,color_gene=color_gene)+ gttl
    p5 <- cnetplot(eobj, foldChange=foldChange, circular = TRUE, colorEdge = TRUE,node_label=node_label, color_category=color_category,color_gene=color_gene)+ gttl
    
    eobj1 <- pairwise_termsim(eobj)
    p9 <- emapplot(eobj1, cex_category=cex_category,legend_n=legend_n,pie=inpie, layout=layout) + gttl+ scale_color_gradientn(values = seq(0,1,0.2),colours = colours)
    
    
    print(p1)
    print(p4)
    print(p5)
    try(print(p9))
    
    dev.off()
    }
    #主函数
    compare_result <- function(lgene,p.val=0.05,OrgDb='org.Hs.eg.db',label='out',
                              keyType='ENTREZID',colours = c('#336699','#66CC66','#FFCC33'), pAdjustMethod='BH',
                           fun= "GO", q.val=0.2, ont = "BP", showCategory = 10,organism = "hsa",use_internal_data=T,
                           categorySize="pvalue",foldChange=NULL,node_label="all",color_category='firebrick',color_gene='steelblue',
                           minGSSize= 5,maxGSSize= 500,interm=NULL,wid=18,hei=10){
    
    fun.use=paste0('enrich',fun)
    
    if (fun=="GO"){
    eobj <- compareCluster(geneCluster   = lgene,
                                fun           = fun.use,
                                pvalueCutoff  = p.val,
                                pAdjustMethod = pAdjustMethod,
                                OrgDb = OrgDb,
                                ont = ont,
                                readable = TRUE)
    }
    
    if (fun=="KEGG"){
    kk <- compareCluster(geneCluster = lgene,
                         fun = fun.use,
                         pvalueCutoff  = p.val,
                         pAdjustMethod = pAdjustMethod,
                         organism     = organism,
                         use_internal_data=use_internal_data
                         )
    
    eobj <- setReadable(kk,OrgDb=OrgDb,keyType=keyType)
    
    }
    if (fun=="DO"){
    
    eobj <- compareCluster(geneCluster = lgene,
                  ont           = "DO",
                  fun = fun.use,
                  pvalueCutoff  = p.val,
                  pAdjustMethod = pAdjustMethod,
                  minGSSize     = minGSSize,
                  maxGSSize     = maxGSSize,
                  qvalueCutoff  = q.val,
                  readable      = TRUE)
    
    }
    
    if (fun=="NCG"){
    eobj <- compareCluster(geneCluster = lgene,
                  fun = fun.use,
                  pvalueCutoff  = p.val,
                  pAdjustMethod = pAdjustMethod,
                  minGSSize     = minGSSize,
                  maxGSSize     = maxGSSize,
                  qvalueCutoff  = q.val,
                  readable      = TRUE)
    
    
    }
    
    if (fun=="DGN"){
    eobj <- compareCluster(geneCluster = lgene,
                  fun = fun.use,
                  pvalueCutoff  = p.val,
                  pAdjustMethod = pAdjustMethod,
                  minGSSize     = minGSSize,
                  maxGSSize     = maxGSSize,
                  qvalueCutoff  = q.val,
                  readable      = TRUE)
    
    }
    if (fun=="enricher"){
    x <- compareCluster(geneCluster = lgene,
                  fun = fun,
                  pvalueCutoff  = p.val,
                  pAdjustMethod = pAdjustMethod,
                  minGSSize     = minGSSize,
                  maxGSSize     = maxGSSize,
                  qvalueCutoff  = q.val,
                  TERM2GENE = interm)
    
    eobj <- setReadable(x,OrgDb=OrgDb,keyType=keyType)
    }
    
    saveRDS(eobj, paste0(label,"_comparecluster_",fun,".rds"))
    
    out=eobj@compareClusterResult
    write.table(out,paste0(label,"_comparecluster_",fun,"List.xls"),row.names = FALSE,quote = FALSE,sep = "\t")
    
    compare_plot(eobj=eobj,label=label,colours = colours,
                           fun= fun, showCategory = showCategory,
                           categorySize=categorySize,foldChange=foldChange,node_label=node_label,color_category=color_category,color_gene=color_gene,
                           wid=wid,hei=hei)
    return(eobj)
    }
    

    使用示例,也是只需改fun参数
    导入数据

    > data(gcSample)
    > str(gcSample)
    List of 8
     $ X1: chr [1:216] "4597" "7111" "5266" "2175" ...
     $ X2: chr [1:805] "23450" "5160" "7126" "26118" ...
     $ X3: chr [1:392] "894" "7057" "22906" "3339" ...
     $ X4: chr [1:838] "5573" "7453" "5245" "23450" ...
     $ X5: chr [1:929] "5982" "7318" "6352" "2101" ...
     $ X6: chr [1:585] "5337" "9295" "4035" "811" ...
     $ X7: chr [1:582] "2621" "2665" "5690" "3608" ...
     $ X8: chr [1:237] "2665" "4735" "1327" "3192" ...
    

    运行函数,也会生成三个文件

    lgene <- gcSample
    #GO
    ob1 <- compare_result(lgene,fun='GO',label='test')
    #KEGG
    ob1 <- compare_result(lgene,fun='KEGG',label='test')
    #DO
    ob1 <- compare_result(lgene,fun='DO',label='test')
    
    自定义基因集的涵义enricher函数

    除了已有的数据框,可以自定义基因的涵义进行富集分析,例如可以自定义一个细胞类型的DEGs为一个小数据框然后进行富集分析,可以辅助进行细胞类型注释,这可以通过enricher函数,但前面的两个函数也已经包含了这个功能。
    下面演示如何构建一个可用于富集分析的数据库:
    首先在这个CellMarker下载细胞类型的markers列表,我下载的是Cell_marker_Human.xlsx,然后进行预处理,最终得到一个只有两列的tibble,第一列是基因注释信息,第二列是基因ID,相当于一个小的数据库。

    library(readxl)
    df1 <read_excel("Cell_marker_Human.xlsx")
    df1 <- data.frame(df1)
    cell_marker_data=df1
    cell_marker_data$geneID <- cell_marker_data$GeneID
    cells <- cell_marker_data %>%
        dplyr::select(cell_name, geneID) %>%
        dplyr::mutate(geneID = strsplit(geneID, ', ')) %>%
        tidyr::unnest()
    head(cells)
    # A tibble: 6 × 2
      cell_name       geneID
      <chr>           <chr>
    1 Macrophage      10461
    2 Macrophage      2215
    3 Macrophage      4360
    4 Macrophage      11326
    5 Macrophage      9332
    6 Brown adipocyte 2167
    

    然后进行分析

    x <- enricher(gene, TERM2GENE = cells)
    x <- setReadable(x,OrgDb=OrgDb,keyType=keyType)
    

    也可以使用上面两个函数

    #单个基因集
    ob1 <- enrich_result(gene,fun='enricher',interm=cells,label='term')
    #多个基因集
    ob1 <- compare_result(lgene,fun='enricher',interm=cells,label='term')
    

    可以根据富集结果进行细胞类型注释。
    以下面这个图为例,可以看到特定基因集合在对应细胞类型中的markers基因中富集。


    细胞类型markers富集
    总结与讨论

    暂时没有,以后更新。

    相关文章

      网友评论

          本文标题:使用clusterProfiler进行基因集富分析两个函数就够了

          本文链接:https://www.haomeiwen.com/subject/citqvdtx.html